Twórcy współczesnej psychiatrii. Sylwetki polskich psychiatrów XIX i pierwszej połowy XX wieku

Sylwetki 34 psychiatrów, które zaprezentowano w książce, składają się na opowieść o kształtowaniu się psychiatrii w Polsce, począwszy od XVI wieku, przez wiek XIX, po pierwszą połowę wieku XX.

„Książka [...] jest swego rodzaju »genogramem« polskiej psychiatrii, który, mamy nadzieję, tworzy możliwość przypominania sobie historii lub poznawania jej od początku. Daje możliwość refleksji i rozumienia. Jest zarazem swoistą próbą opowiedzenia tej historii w nowy sposób.
Katalizatorem realizacji tego dzieła stała się okrągła – setna – rocznica założenia Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego na I Zjeździe Psychiatrów Polskich, który odbył się 30 października 1920 roku w Warszawie. Znajdziecie więc tutaj sylwetki Ojców Założycieli i pierwszych Prezesów PTP: Rafała Radziwiłłowicza, Witolda Chodźki i Jana Mazurkiewicza. Polska psychiatria zaczęła się jednak kształtować 300 lat wcześniej i ten dawny kontekst przywołują postacie Jana Jonstona i Ludwika Perzyny. Na kolejnych stronach książka »Twórcy współczesnej psychiatrii« przedstawia sylwetki osób czynnych w XIX wieku. W dalszej części pojawiają się kolejne postacie. Profesorów, kierowników klinik, autorów podręczników, ale też osób, które w danym miejscu i czasie odegrały szczególną rolę. Wiemy, że podobnie jak w sztuce, tak i w psychiatrii zdarza się, że prawdziwi twórcy działają w cieniu popularności tych, którzy w rozwoju spełniali rolę drugorzędną. Wybór i osąd chcemy w znacznej mierze pozostawić czytelnikom. Aby to umożliwić, zamiast encyklopedycznych biogramów prezentujemy bardziej wielowymiarowe »portrety«".

z Wprowadzenia Tomasza Szafrańskiego i Jerzego Samochowca

Sylwetki psychiatrów prezentowane w książce są uaktualnioną wersją biogramów publikowanych w latach 1992–2008 na łamach kwartalnika „Postępy Psychiatrii i Neurologii" wydawanego przez Instytut Psychiatrii i Neurologii. Pomysłodawcą i inicjatorem stałej rubryki Na okładce był prof. Jacek Wciórka, wówczas redaktor naczelny kwartalnika.

Książka jest dostępna w bibliotekach (link do UID repozytorium w Polonie: www.polona.pl/item/147571525).

Grażyna Herczyńska – historyk. Początkowo jej zainteresowania badawcze skupiały się na myśli politycznej rosyjskiego ruchu rewolucyjnego i polskiego ruchu socjalistycznego w II połowie XIX w. Od 1996 r. pracuje w Instytucie Psychiatrii i Neurologii. Przez pierwsze dziesięciolecie pracy w IPiN koordynowała współpracę Instytutu ze Światową Organizacją Zdrowia, uczestnicząc w jej projektach badawczych i zadaniach priorytetowych. Po śmierci dr. Zdzisława Jaroszewskiego przejęła pracownię i archiwum historii psychiatrii i kontynuowała zapoczątkowane przez niego gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów dotyczących losów polskich psychiatrów oraz działalności szpitali psychiatrycznych. Autorka wielu artykułów z historii psychiatrii i historii uzależnień od substancji psychoaktywnych.
Od ponad 25 lat związana z Komisją Historii Psychiatrii Polskiej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Zaangażowana w upamiętnienie zagłady osób chorych psychicznie, której dokonali naziści w czasie II wojny światowej.
Sekretarz kwartalnika „Alcoholism and Drug Addiction / Alkoholizm i Narkomania".

Tadeusz Nasierowski, dr hab. n. med. – psychiatra, historyk medycyny. Autor wielu książek i artykułów dotyczących historii psychiatrii, w tym książek o masonerii, wykorzystywaniu psychiatrii do celów politycznych, chorobie Wacława Nizyńskiego. Za swoje szczególne zadanie uważa dokumentowanie, upowszechnianie informacji i upamiętnienie eksterminacji osób z zaburzeniami psychicznymi w czasie II wojny światowej.
Przewodniczący Komisji Historii Psychiatrii Polskiej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
W książce jest autorem biogramów Rafała Radziwiłłowicza i Jana Mazurkiewicza (twórców PTP).

Stanisław Ilnicki, dr hab. n. med., płk w st. spocz. – psychiatra wojskowy i sądowy. Organizator i pierwszy kierownik Kliniki Psychiatrii i Stresu Bojowego Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie. Autor wielu artykułów z historii psychiatrii i wojskowej służby zdrowia. Inicjator reedycji i przekładu na język polski najstarszego nowożytnego podręcznika higieny wojskowej z XVI wieku – De bona militum conservanda liber Antoniego Schneebergera.
Wiceprzewodniczący Komisji Historii Psychiatrii Polskiej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
W książce autor sylwetek Edwarda Korniłowicza i Adama Wizla.