Jak mówić o uzależnieniach. Przewodnik po języku niedyskryminującym

Przewodnik po języku niedyskryminującym jest propozycją przełamania chaosu pojęciowego w obszarze uzależnień. Prezentuje język aktualny i żywy, jakim na co dzień posługują się eksperci. Taki język – szacunku i empatii – otwiera drzwi do społecznej integracji osób z uzależnieniami, a także ich bliskich, i wzmacnia proces zdrowienia.

Z recenzji

Książka (…) stanowi wartościowe studium w zakresie problematyki dotyczącej uzależnień – obszaru wspólnego dla psychiatrii, psychologii, psychoterapii, zdrowia publicznego, socjologii i antropologii – i może stanowić cenne uzupełnienie wiedzy wyniesionej ze studiów i specjalizacji w wymienionych kierunkach. (…) Powinna stać się obowiązkową lekturą dla każdej osoby pracującej z pacjentami z uzależnieniami. (…) Jest to napisany pięknym językiem, wciągający dyskurs na temat tego, jak poprawnie mówić o zjawiskach w obszarze uzależnień.

prof. dr hab. n. med. Marcin Wojnar
Kierownik Katedry i Kliniki Psychiatrycznej
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Poza propozycją nowych terminów [przewodnik] prezentuje też określenia, których, zdaniem ekspertów, powinno się unikać ze względu na ich

nieprecyzyjność i stygmatyzujący charakter. Taka konstrukcja ułatwia ich identyfikację i pozwala na bardziej świadome korzystanie z książki. (…) Autorzy przyjęli interesującą i nowatorską w obszarze leczenia uzależnień metodykę współtworzenia – to odniesienie zarówno do nauki i praktyki, jak i doświadczeń pacjentów (…) powoduje, że jest to nie tylko narzędzie teoretyczne, ale również praktyczny przewodnik, który uwzględnia zróżnicowane perspektywy oraz potrzeby użytkowników.

dr n. med. i n. o zdr. Anna Przenzak
Kierownik Wojewódzkiego Ośrodka Terapii
Uzależnienia i Współuzależnienia przy
Świętokrzyskim Centrum Psychiatrii w Morawicy

Michał Bujalski – dr n. społ., socjolog, wieloletni pracownik Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, obecnie adiunkt w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Obszarem jego zainteresowań naukowych są socjologia zdrowia i socjologia ryzyka, w szczególności tematyka społecznych uwarunkowań zdrowia psychicznego oraz ryzyka w obszarze zdrowia publicznego. Brał udział w krajowych i międzynarodowych projektach badawczych o profilu ilościowym i jakościowym, podejmujących szeroki zakres tematyczny, m.in. polityki zdrowia publicznego, w tym polityki wobec substancji psychoaktywnych, epidemiologii, percepcji i komunikacji ryzyka w obszarze zdrowia publicznego, społecznej odpowiedzialności biznesu, nowych technologii, hazardu oraz zachowań samobójczych. Redaktor ds. socjologii i antropologii uzależnień w czasopiśmie „Alcoholism and Drug Addiction / Alkoholizm i Narkomania”. Autor licznych publikacji, tłumaczeń oraz ekspertyz naukowych.

Justyna Klingemann – dr hab. n. med. i n. o zdr., socjolożka zdrowia i medycyny z Zakładu Zdrowia Publicznego, Epidemiologii i Wakcynologii w Wojskowym Instytucie Medycznym – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie. Prezeska międzynarodowego towarzystwa naukowego KBS (Kettil Bruun Society for Social and Epidemiological Research on Alcohol, 2023–2025). Członkini zespoł.w redakcyjnych czasopism „International Journal of Drug Policy” oraz „Alcoholism and Drug Addiction / Alkoholizm i Narkomania”. Członkini wielu zespołów eksperckich (m.in. Zespołu KCPU do spraw Przeciwdziałania Uzależnieniom Behawioralnym, 2022–2024; Zespołu Ministra Zdrowia do spraw opracowania reformy systemu leczenia uzależnień, 2021–2023; Zespołu Doradców Dyrektora PARPA do spraw lecznictwa odwykowego, 2014–2021). Przez wiele lat zaangażowana w działalność naukową Instytutu Psychiatrii i Neurologii (2001–2024), gdzie pełniła funkcję Kierownika Zakładu Socjologii Zdrowia i Badań nad Uzależnieniami (w latach 2022–2024) oraz Zakładu Zdrowia Publicznego (w latach 2022–2023). W swojej pracy naukowej zajmuje się zagadnieniami z zakresu socjologii zaburzeń psychicznych, w tym uzależnień: organizacją, dostępnością i efektywnością systemu opieki psychiatrycznej oraz leczenia uzależnień; społecznymi czynnikami wspomagającymi proces zdrowienia, zagadnieniami etycznymi związanymi z przebiegiem leczenia, profilaktyką zachowań samobójczych, przeciwdziałaniem stygmatyzacji (również w obszarze języka), psychospołecznymi warunkami pracy. Obecnie koncentruje się na inicjowaniu oraz koordynowaniu działań służących syntezie, upowszechnianiu i etycznemu wykorzystaniu wiedzy naukowej w obszarze profilaktyki i komunikacji zdrowotnej. Działania te obejmują analizę jakości i skuteczności interwencji profilaktycznych i terapeutycznych w celu poprawy zdrowia społeczeństwa, zarówno w sektorze wojskowym, jak i cywilnym, a także potencjału współpracy wojskowo-cywilnej w obszarze zdrowia publicznego.